Ook dit jaar weer staat quantum op het programma in vwo 6. Een van de opdrachten die ik gedaan heb ik de simulatie applet van het dubbelspleet experiment. Met deze PhET applet kunnen leerlingen op de computer het dubbelspleet experiment ervaren en nadoen.
We beginnen met een enkele spleet voor elektronen en kijken naar het patroon dat ontstaat. Eerst de ene spleet en dan de andere. De beide patronen optellend zou je gewoon een blur aan puntjes verwachten, maar ook met elektronen zien we een interferentiepatroon. Voor sommige leerlingen precies wat ze verwachten na het bestuderen van de leerstof, maar voor anderen een complete verassing.
Tot slot voegen we ook een detector toe en kijken we naar de invloed daarvan. Daar beginnen altijd de vraagtekens te ontstaan. Hoe kan het nu dat je door te kijken de uitkomst van het experiment beïnvloed? Dat is de vraag die ik meestal krijg. De conclusie: ook met een meting doen beïnvloed je het gedrag. Datzelfde geld voor leerlingen. Wanneer we kijken naar ze terwijl ze een toets maken gedragen ze zich anders dan wanneer we niet naar ze kijken.
Het is soms een beetje pielen, maar wel een leuke manier om ze deze toch ongrijpbare experimenten ‘uit te laten voeren’.