De afgelopen weken ben ik met een groep van 21 leerlingen, 3 docenten en een arts op reis geweest naar Nepal. Wat een prachtig avontuur was dat! Ik wil graag mijn reisverslagen met je delen. Deze zijn voor de liefhebber ook op Polarsteps na te lezen met nog meer foto’s.
Dag 1: Klaar voor vertrek
In alle vroegte verzamelden we bij school om vanaf daar met de bus naar Düsseldorf te gaan. Iedereen was er ruim op tijd en alle paspoorten zijn meegenomen. We kunnen vertrekken!
Na een korte vlucht van ongeveer 3 uur landden we op Istanbul. Hier hebben we een overstap van 5 uur, dus tijd genoeg voor een drankje en wat te eten. Daarna door naar gate F18 voor vlucht 2 naar Kathmandu.
Dag 2: St. Xavier’s School, Godavari
Het was wederom een korte nacht. Toen ik net lekker sliep werd ik al weer wakker gemaakt voor een broodje en wat drinken, waardoor ik maar 2 uur en 48 minuten heb kunnen slapen. Een uurtje later, rond 6 uur lokale tijd landden we op de luchthaven. Daarna moesten we met de grote groep een aantal obstakels overwinnen. Stap 1: 26 visa’s kopen op naam. Stap 2: door de douane, uitleggen wat je komt doen en waar je gaat slapen. Stap 3: nog een security check. Stap 4: alle backpacks verzamelen en zoeken naar de vermiste slaapzak. Stap 5: op zoek naar onze lokale gidsen en bus. De laatste stap ging gelukkig heel soepel en 2 uur nadat we geland waren werden we met een grote glimlach ontvangen. Met bloemenkrans om werden we naar onze guesthouse gereden waar we een ontbijtje kregen. Daarna gelijk door naar de school waar alle Nepalese leerlingen ons al op stonden te wachten. De eerste dag daar vulden we met spelletjes doen, kennismaken met elkaar, spreken over de verschillen in de onderwijssystemen en lekker sporten in de middag. Na het avondeten waren sommigen zo moe dat ze gelijk zijn gaan slapen, anderen hebben nog even gezellig zitten kletsen of samen muziek gemaakt.
Dag 3: Marble Hill
Ook vandaag hadden we een programma van de St Xavier’s school. Na een presentatie en gesprek over het gezondheidssysteem in Nepal en Nederland was het tijd om de handjes uit de mouwen te steken en hebben we plantjes geplant op het al groene schoolterrein. Na de lunch zijn we een stukje de berg opgelopen. Bij deze oude marmer mijn hadden we een prachtig uitzicht over het terrein van de school en een stuk van de stad Kathmandu.
Dag 4: Host Family
Deze derde dag in Nepal was de laatste op de St Xavier’s school (SXG). We startten deze maandag morgen met de general assembly. Hierbij komen alle leerlingen samen om te zingen en de week te starten. Ter ere van ons bezoek was er ook een flag raising ceremony waarbij we ombeurten ons volkslied zongen. Daarna was het tijd om te dansen. De Nepalese leerlingen hadden traditionele dansen voorbereid en onze leerlingen dansten de One Billion Rising. Daarna kwamen er nog een hoop liedjes waarbij er lekker samen gedanst werd! Een tour van de klaslokalen mocht niet ontbreken en de leerlingen waren enthousiast en stelden veel vragen. Na de lunch zijn we andere vestigingen van de school gaan bekijken, onder andere de St. Xavier’s College (SXC) met de wat oudere leerlingen. Ze hadden leuke vragen voor ons, onder andere over het onderwijssysteem en hoe dat interactiever kon. Na het programma op de verschillende scholen was het tijd om naar de host families te gaan. Alle leerlingen zitten met zijn tweeën bij een gastgezin, maar wij begeleiders gaan alleen naar een gezin. Best een beetje spannend, maar wel heel leuk. Aarush, mijn buddy, is met 13 jaar nog best jong en ook nog niet zo spraakzaam. Maar eenmaal bij hem thuis ontdooide hij een beetje en kreeg ik allerlei lekkernijen voorgeschoteld. Zijn moeder vertelde me dat hun dochter in 2019 een tweetal Nederlandse leerlingen te logeren had gehad. Toen zij thuis kwam van SXC stelde ze voor een rondje door de stad te gaan lopen. We hebben een flinke tocht door de stad gemaakt, met een bezoekje aan een tempel en een markt. Voor mij relatief laat in de avond was het avondeten, waar ze me hebben geleerd hoe je Dahl Baht met je handen eet. Met een volle buik ben ik op tijd naar bed gegaan, morgen vroeg gaan we gelijk weer op pad.
Dag 5: Sightseeing met de host family
Vanochtend was het vroeg. Ik had de wekker om 6:30 uur staan, maar een kwartiertje ervoor werd ik al wakker van de bezigheid van het gezin. Na een ontbijtje van toast met ei en kaas gingen we met de buurman/oom van mijn buddy op pad. Hij leidde ons door de steegjes van de stad langs een hele hoop tempels. Hoogte punten waren de Golden Temple en Patan Durbar Square. Ook een mooie ervaring was het koffie drinken in een lokaal tentje. Na de lunch was het tijd om afscheid te nemen van de familie met een uitwisseling van cadeautjes. Op een grote rotonde verzamelden we met de hele groep en kletsten we bij over onze ervaringen. Na een tijdje kwam de toeristen bus om ons naar een hotel in Thamel te brengen. Het laatste stukje moesten we door de stromende regen lopen. Aangekomen in het hotel hebben we lekker ontspannen en zijn we ‘s avonds nog een rondje door de stad gaan lopen.
Dag 6: SERC & rijst planten
Voor vandaag stond een bezoek aan de SERC school (Special Education and Rehabilitation Center) op het programma. Met een bus reden we die kant op en halverwege moesten we een stukje lopen naar een andere bus, omdat de weg niet begaanbaar was voor een grote bus. De bus was iets later dus we zijn nog langs een tempel gelopen om wat tijd de verdrijven. Op de school kregen we een rondleiding langs de lokalen en daarna was het al tijd voor de lunch. Na de lunch mochten we naast de school een rijstveld omploegen en inzaaien. Omdat de groep zo groot was splitsten we ons op in twee kleine groepjes. De groep waar ik bij aangesloten was ging eerst nog de lokalen in om een verbinding te maken met de leerlingen. daarna mochten we de rijstvelden op, maar voor er rijstplantjes gezet konden worden brak er eerst een moddergevecht uit. Dankzij mijn camera ben ik een beetje gespaard gebleven. Weer terug in het hotel zijn we op zoek gegaan naar een laundry service voor alle vieze was. Daarna zijn we met een klein clubje een rondje door de stad gaan lopen. Onderweg kwamen we een Belgische friet tent tegen waar we genoten hebben van hele lekkere frietjes!
Dag 7: SERC
Ook vandaag zijn we weer op bezoek gegaan bij de SERC school. We zijn iets later vertrokken, omdat de schoolbus anders nog bezet zou zijn. Voor vandaag stonden er spelletjes, zingen en dansen op het programma. Eerst in de verschillende klaslokalen, en daarna met zijn alle op het schoolplein. Het was een super mooi feestje!
Dag 8: Shechen Monastery
Vanochtend zijn we na het ontbijt met de bus naar het Shechen Guest house gebracht. Daar aangekomen kregen we een korte inleiding op het boeddhisme. Heel leuk om te horen hoe veel dingen uit het boeddhisme ook heel goed toepasbaar zijn op een aantal herkenbare situaties! Na een vrij westerse lunch en wat tijd om te ontspannen gingen we naar de art school. Daar splitsten we de groep in 2 en gingen we ombeurten een mandala maken en Lotus bloem tekenen en schilderen. Beide creatieve activiteiten bevallen me erg goed!
Dag 9: Het monniken leven
De tweede dag bij de monniken draaien we een beetje mee in hun ritme. Al om 6 uur, nog voor het ontbijt, vertrekken we uit het guest house om mee te kijken bij de puja, waar een hele groep jonge monniken de versen bijna zingen op het aangegeven ritme. Tussendoor zijn er muzikale intermezzo’s. Daarna gaan we met de “Shechen eco group” de straat op om afval op te ruimen. Het is ongelofelijk hoeveel afval er achteloos op straat gegooid word, ook vanuit de ramen van de aangrenzende gebouwen. Het is zo erg dat een paar uur na onze opruimactie er al weer van alles nieuws aan plastic en afval ligt. Tijdens de tea break is er tijd voor wat interactie met monniken die muziekles krijgen. In de middag gaan we weer naar de art school voor een nieuwe sessie mandala maken. Dit keer starten we de gevorderde mandala, met meer moeilijke vormen en details. Bij het Lotus verven mogen we vandaag onze Lotus met verf inkleuren. De eerste verfstreken geven een gaaf effect, dus ik wijk af van het voorbeeld en ga voor een andere inkleur techniek. Beide activiteiten zijn een vorm van meditatie. Eind van de middag is er tijd voor ontspanning in de vorm van sport. Er fanatiek worden er partijtjes basketbal gespeeld en met veel plezier wordt er gefrisbeed en gevoetbald. Met mijn knie durf ik het niet aan, dus ik heb maar foto’s gemaakt.
Dag 10: Meditatie en afscheid
Deze laatste dag bij de monniken startten we met een snelcursus meditatie. Dat ging me best goed af, al is het lang in die houding zitten iets wat nog niet helemaal pijnloos gaat. Daarna was er een groepje jongere monniken uit hun lessen gehaald om met ons te kletsen en spelletjes te spelen. Ze spraken nog niet allemaal even goed Engels, dus er is vooral gespeeld. In de middag was het weer tijd voor de art school en daar hebben we de mandala van gisteren afgemaakt en heb ik nog een nieuwe Lotus getekend en geschilderd. Niet de traditionele vorm, maar meer kloppend met mijn beeld van de bloem. In de avond hebben we afscheid genomen van de monniken en art teacher en kregen we een zegening mee. Ik heb hier genoten!
Boudhanath Stupa
De afgelopen dagen zijn we elke dag wel een keer naar de Boudhanath Stupa gelopen. De eerste avond hebben we voor het eten een rondje gelopen langs alle gebedsmolens in de wanden. Daarna nog een rondje langs alle winkeltjes aan de andere kant van de straat. Dag 2 bij de monniken wilden we bij de lunch nog even vlug langs gaan, maar overdag moet je toegang betalen, dus wilden de leerlingen liever een rondje langs de shops in de omliggende straten. Ook deze avond wilde een groep leerlingen nog een keer die kant op, dus ik ging mee. Helaas begon het onderweg heel hard te regenen waardoor bijna alle shops op het plein al weer dicht waren. De derde dag zijn we nog ene keer voor het eten naar de stupa gelopen om een butter lamp aan te steken en nog wat meer te shoppen naar souveniertjes. Ik heb een kunstwerk gekocht en natuurlijk een koelkast magneet. En de laatste avond was het lekkere koffie tentje ook nog open en heb ik een Nepalese espresso gedronken.
Dag 11: Day on the Road
Vandaag was een reisdag. We zijn zo’n 10 uur onderweg geweest, voor een afstand van 213 km. De weg was niet over even goed en er was veel verkeer. Ook maakten we een aantal stops. De eerste was vlak buiten Kathmandu, voor een toilet en lekkere koffie met een brownie. Stop 2 was de lunchbreak, bij een bruggetje over de rivier. Het uitzicht was prachtig, maar het was er erg warm. Bij een mooie waterval wilden we een derde keer stoppen, maar er was geen parkeerplaats voor de bus, dus van de politie moesten we door rijden. Na een lange rit kwamen we iets later dan gepland aan bij de Mount Kailash School. Vanwege de vertraging werd de welkomstceremonie uitgesteld en gingen we gelijk door naar onze host family voor de komende 4 nachten. Ik slaap samen met Luuk in een groot huis aan de rand van de nederzetting. Veel tijd om hier rond te kijken was er nog niet, want we konden ongeveer gelijk door naar het ‘restaurantje’ waar we met onze hele groep deze dagen zullen eten. Hier maken lokale mensen ons eten klaar om zo een centje te verdienen. Door de vluchtelingen status die de Tibetanen hebben mogen ze niet werken en ook niet het land uit (behalve naar India). Op deze manier steunen we de gemeenschap een beetje extra.
Dag 12: Tashi Palkhel Tibetan Settlement
Na een eerste nacht bij de host family gaan we vanochtend na het ontbijt naar de Mount Kailash School. Hier is eerst de welkomst ceremonie, met traditionele Tibetaanse dans, gevolgd door onze One Billion Rising dans. Vervolgens krijgen we van het schoolhoofd een uitleg over het Tibetaanse vluchtelingen kamp waar we zijn. Tashi Palkhel is in 1962 opgezet voor Tibetanen die uit hun land moesten vluchten. Een jaar later is ook de school waar we zijn opgezet met hulp van oa het Zwitserse rode kruis en de Nepalese regering. Op dit moment leven er 500-600 mensen in 182 families. Deze mensen kunnen maar heel weinig door hun vluchtelingen status. Werken of reizen is erg lastig voor ze, aangezien ze geen staatsburgerschap kunnen krijgen in Nepal, gezien de politieke spanningen. Het was een indrukwekkend verhaal en de leerlingen hebben veel vragen gesteld. Na nog een spelletje stoelendans was het al weer tijd voor de lunch. In de middag gingen we afval ruimen en onkruid wieden, maar na een klein half uurtje begon het heel hard te regenen waardoor de rest van het programma in het water viel. Sommige leerlingen kozen er voor lekker in de regen te gaan spelen en waren daarna door en door nat.
Dag 13: White Wednesday
Woensdag is een Tibetaanse feestdag in deze nederzetting. Op de White Wednesday, zoals dat heet, vieren ze de Tibetaanse cultuur en eren ze de Dalai Lama. Op woensdag komen alle leerlingen dan ook in traditionele kleding in plaats van hun schooluniform naar school. De dag wordt begonnen met dansen op Tibetaanse muziek. Wij mochten mee dansen, maar de stapjes zijn niet altijd even makkelijk of logisch in mijn ogen. De rest van de dag hebben we gesport en kennis uitgewisseld. In de ochtend speelden de meisjes van ons tegen de meisjes van hun grade 7 (brugklas leeftijd), in de middag de jongens tegen de jongens. De meiden konden het makkelijk winnen, ondanks de hulp van de docenten van de school. De jongens begonnen met een flinke achterstand, maar hebben die nog net op tijd goed kunnen maken. Voor de kennis uitwisseling had crew Health een circuitje uitgezet met allemaal korte spelletjes of trainingen, zoals een cursus handen wassen, iemand in de stabiele zijligging leggen of het tekenen van al je organen op de juiste plek. Crew nature had een korte presentatie over Nederland en daarna een spel voor de hele school om aan mee te doen. De dag sloten we af met een nog groter feest, waarbij een groot deel van de nederzetting naar het schoolplein kwam en met zij allen dansten op Tibetaanse muziek. Na de sessie deze ochtend ging het ons ik de middag nog wat beter af. Heel mooi om zo’n feest mee te maken!
Dag 14: Last Day of School
Dit was onze laatste dag op de Mount Kailash School. In de ochtend zijn we door twee docenten en de leerlingen van class 7 meegenomen naar het Sakya Monastery. Na wat rondkijken en groepsfoto’s maken gingen we door naar een uitzichtpunt bij het bungee jump centrum. Daar zagen we een mooi riviertje liggen en het plan ontstond om daar deze middag te gaan zwemmen. Eerst gingen we nog terug naar school en was er een spellen circuit van de crews education en culture, met spelletjes als koekhappen, spijkerpoepen en kwartet. Na de lunch zijn we met zwemkleding naar het riviertje gelopen en daar konden we lekker afkoelen in het koude water. Het was heerlijk om het even wat minder warm te hebben. De vochtige lucht die hier is in het monsoon seizoen voelt extra warm. Na het zwemmen gingen we terug naar school om afscheid te nemen van onze buddy’s. Vandaag is de laatste schooldag voor de vakantie van 30 dagen. Vannacht slapen we nog in ons gastgezin en morgen verlaten we de Tibetaanse nederzetting.
Dag 15: Lumle en bloedzuigers
Vanochtend vertrokken we uit ons gastgezin richting het plaatsje Lumle. Daar werden we ontvangen door de burgemeester en leerlingen van de lokale school. In de buurt van de school hebben we een cleanup actie gehouden en al het afval dat op de straat lag opgeruimd. Wel een beetje jammer dat ze het dan achteraf in een hoekje achter de school dumpen, half in een klein riviertje. Daarna was het tijd om naar de Eco Lodge te gaan hiken. Een prachtige wandeling door de natuur met onderweg heel veel bloedzuigers, maar dan ook echt heel veel! We hadden de tip gekregen om alles zo veel mogelijk af te sluiten, dus sokken over de lange broek heen. Maar de beestjes bijten gewoon door je sokken heen. Gelukkig hadden we ok wat zout mee genomen om ze van je af te krijgen. Bij alle tussenstops werden de schoenen en sokken gecontroleerd en hebben we alle beesten van ons afgehaald. Eenmaal boven bij het kamp werd er nog beter gecontroleerd en bleken het er toch weer meer te zijn dan eerder gedacht. Het aangeboden cola’tje lieten we staan om eerst de beestjes van ons af te krijgen. Na de lunch was rest van de middag vrij om wat te ontspannen. In de avond hebben we een muziekbingo gespeeld bij het kampvuur. Even lekker afschakelen en alle impressies van de afgelopen weken verwerken.
Dag 16: Kalsee Ecolodge
Ook vandaag was een ontspannen dagje. We zijn de ochtend begonnen met een sessie yoga en de rest van de dag was vrij in te delen. Er zijn spelletjes gespeeld, er is gewerkt aan een bord ter voorkoming van afval in de natuur en er is een groepje naar de tempel in de buurt gelopen. Lekker ontspannen!
Dag 17: Pokhara
Na twee nachtjes in de ecolodge, was het tijd om weer af te dalen. Vanwege de regen kozen we voor dezelfde route terug in plaats van de twee uur langere wandeling via een ander kamp. Het was nat onderweg, dus lekker glad, maar gelukkig hadden we wandelstokken gekregen van de ecolodge. In middels wisten we ons beter te wapenen tegen de bloedzuigers, dus met minder slachtoffers dan eerder kwamen we veilig aan bij onze bus. Die bracht ons naar een heel netjes hotel in Pokhara, waar we de middag vrij hadden om het stadje te verkennen en lekker te shoppen in de winkeltjes. Niet iedereen wilde mee lunchen, want er was een KFC in het stadje te vinden en na 2 weken rijst waren een aantal kids toe aan vertrouwde fastfood. Zonde, want de lunch was een heerlijke pasta! Met de begeleiders zijn we, na een stop bij de lokale frituur, al shoppend richting het meertje gelopen om met een bootje de tempel op het eilandje te bezoeken. Daarna hebben we nog wat meer geshopt tot het avondeten. Deze avond zijn we naar de Ierse pub gegaan voor een drankje, live muziek en lekker dansen! Met een groep leerlingen ben ik eerst nog een pizza gaan eten na het tegenvallende avondeten. Daarna door naar de pub voor een mocktail met de meiden. Nadat de band eindelijk ‘highway to hell’ had gespeeld hadden ze pauze en zette de DJ lekkere dansmuziek op zodat wij los konden gaan, waarna de locals ons voorbeeld volgden. Om 22.30 uur was het feestje voor ons voorbij en zijn we door de stromende regen terug naar het hotel gerend. Droge voeten had niemand meer, want de straten leken veranderd in kleine riviertjes. Ongelofelijk hoeveel water er hier uit de lucht kan vallen!
Dag 18: On the Road Again
Na een bezoek aan Pokhara en omgeving moesten we met de bus ook weer terug naar Kathmandu. Het heeft heel veel geregend de afgelopen dagen, met modderstromen tot gevolg. De rit terug had dus een hoop vertraging door opruim werkzaamheden. Meer dan 12 uur zijn we onderweg geweest. Vandaag hadden we weer dezelfde stops als op de heenreis. We konden dit keer wel stoppen bij de waterval waar we vorige keer weggestuurd waren door de politie. Even de benen strekken was fijn. Pas laat in de avond kwamen we aan in Kathmandu. Daar bleek dat we nog over moesten stappen naar een kleinere bus, omdat we anders niet voor de deur van het hotel afgezet konden worden. Hongerig en een beetje chagrijnig na de lange reis kwamen we na acht uur aan in het hotel, waar een glaasje cola en het avondeten op ons wachtte. Helaas niet zo lekker als andere keren, gelukkig had ik goed geluncht.
Dag 19: Monkey Temple & Durbar Square
Deze laatste dag in Nepal begonnen we met een bezoek aan de monkey temple. Zoals de naam doet vermoeden liepen er een hoop aapjes rond tussen de toeristen en locals. Na een rondje rond de stupa en genoten te hebben van het uitzicht over Kathmandu valley was het tijd om terug te gaan richting de stad.
Terug in de stad nam onze gids Gyan ons mee naar Durbar Square. Daar kregen we eerst een tour langs alle tempeltjes en vervolgens vrije tijd om zelf wat te lunchen ergens. Daarna was er de keuze: of een museum bezoeken of nog meer vrije tijd. De meeste leerlingen kozen voor extra vrije tijd. Anderen kozen het museum, in een enkel geval omdat ze toch geen geld meer hadden om te shoppen. Zelf ben ik ook nog gaan shoppen. Ik wilde mijn laatste 1000 roepies uitgeven, maar kon niets vinden wat ik nog wilde hebben. Na terugkomst in het hotel ben ik er nog even uitgelopen en alsnog geslaagd voor een laatste souvenirtje!
Dag 20: Terugreis
We zijn klaar voor vertrek: na het inchecken en de security check mogen we wachten in een geairconditioneerde ruimte. Nederland here we come!
Eerder dan gepland landden we op Düsseldorf. Ik denk dat we wind mee hebben gehad. Vol optimisme liepen we naar de bagageband, maar na een tijdje stond er op de borden dat alle bagage uitgeladen was. De score: 8 van de 26 reizigers hadden hun bagage. Ik was niet verrast, want we hadden maar 2 uur overstapten, dus misschien had niet alle bagage het gered. Met een hele stoet liepen we dus naar de Lost & found. Daar wilde een paar mannen voordringen omdat ze business class vlogen, maar dat lieten we niet gebeuren. We hoorden dat er een karretje vergeten was, dus dat we terug naar de band moesten. Weer een half uur later was er nog niets van ons, maar wel de bagage van de volgende vlucht. Ik weer in de rij bij Lost & found, maar net voor we aan de beurt waren kwam het appje dat ook onze bagage op de band aan het komen was. Wonder boven wonder heeft iedereen zijn tas en konden we in de bus terug naar Eindhoven. Zonder Lisanne, die blijft in Düsseldorf voor een vlucht morgen ochtend.