In havo 4 zijn we bezig met het onderwerp soortelijke warmte en daar hoort een practicum bij. Er zijn natuurlijk meerdere varianties van deze proef te bedenken. Dit jaar hebben we ervoor gekozen om leerlingen een warm blokje metalen blokje in water af te laten koelen om zo de soortelijke warmte van het metaal te bepalen.
Mijn collega had een scheikunde lokaal gereserveerd om leerlingen met een brander zelf een bekerglas met water en een messing blokje aan de kook te laten brengen. Vervolgens moesten ze dan het blokje een aantal minuten doorkoken en overbrengen in een bekerglas met 100 mL water. Ik heb er zelf voor gekozen voor in het lokaal een grote pot met water en blokjes te koken. Wanneer leerlingen dan 100 mL water afgemeten hadden moesten ze de begintemperatuur zo nauwkeurig mogelijk bepalen. Daarna konden ze voor in het lokaal een warm blokje messing halen. Na het afkoelen hebben ze de eindtemperatuur bepaald. Tot slot mochten ze het blokje daarna afdrogen en wegen voor het laatste gegeven. Daarna begon het rekenen.
Mijn leerlingen konden de metingen prima uitvoeren, maar het rekenen vonden ze lastig. Ik moest ze echt uitleggen dat de warmte die het water opgenomen had afkomstig was van het afkoelen van het messing blokje. Daarna konden ze de wiskundige vaardigheden wel toepassen om dit probleem op te lossen. Alle leerlingen kwamen uit tussen de 0,3 en 0,5 kJ/kgK wat best netjes is voor deze onnauwkeurige meting.
In de volgende les wil ik dit proefje gebruiken om significantie te introduceren en de noodzaak van deze theorie duidelijk te maken. Wordt vervolgt..
Wil jij deze proef ook zo uitvoeren. Voel je vrij deze bijlage te gebruiken en aan te passen: